ضروری ترین مدرکی که در هنگام سفر به کشورهای خارجی به آن احتیاج داریم، پاسپورت است. پاسپورت به عنوان یکی از اسناد هویتی در فرآیندهای مهاجرت و یا سفرهای تفریحی به شمار می آید و اعتبار داشتن آن از اهمیت بالایی برخوردار است. هر شخصی می تواند برای دریافت پاسپورت اقدام کرده و برای سفر به کشورهای مختلف با ارائه پاسپورت خود، لیبل ویزای آن کشور را دریافت کرده که بیانگر سفر به آن کشور می باشد.

پاسپورت چیست؟

پاسپورت یک سند مسافرتی است که دولت یک کشور برای شهروندانش صادر می‌کند و هویت و ملیت فرد متقاضی را برای سفرهای بین المللی و خروج از کشور تایید می‌کند. گذرنامه‌ دفترچه‌ کوچکی است که حاوی اطلاعات زیر می باشد:

• نام و نام خانوادگی
• محل تولد
• تاریخ تولد
• تاریخ صدور
• تاریخ انقضا
• شماره گذرنامه
• عکس
• امضا

انواع پاسپورت در ایران

در ایران 3 نوع پاسپورت برای خروج از کشور وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم.

پاسپورت گردشگری

پاسپورت یا گذرنامه گردشگری که به آن پاسپورت توریستی هم گفته می شود، متداول ترین نوع پاسپورت است. این گذرنامه به قصد سفر، کار و تحصیل صادر می شود.

پاسپورت سیاسی یا دیپلماتیک

این پاسپورت مخصوص دیپلمات ها و مسئولین سیاسی کشور می باشد و پاسپورت سیاسی یا دیپلماتیک، قوانین مختص به خود را دارد.

پاسپورت خدمت

گذرنامه خدمت مختص کارمندان دولت می باشد که کارمندان به راحتی بتوانند با این گذرنامه به کشورهای خارجی سفر کنند. این پاسپورت نیز مانند گذرنامه دیپلماتیک قوانین مختص به خود را دارد.

نحوه اخذ پاسپورت و یا تمدید آن

گرفتن پاسپورت در هرکشوری شرایط خاص خود را دارد. معمولا برای بررسی شرایط گرفتن پاسپورت باید وب سایت دولتی کشور خود را بررسی کنید. اما به طور کلی شرایط درخواست پاسپورت به این صورت است که باید فرم درخواست گذرنامه را پر کرده و مدرک هویت و شهروندی خود را ارائه دهید. سپس عکس 4*6 مطابق با استانداردهای تعریف شده ارائه داده و هزینه درخواست را بپردازید. پس از گذشت ده روز پاسپورت شما صادر شده و برای شما ارسال می شود.

مدارک مورد نیاز برای دریافت پاسپورت

برای دریافت پاسپورت مدارک زیر لازم است:

1. اصل شناسنامه و کارت ملی
2. عکسی که در دفاتر پلیس + ۱۰ گرفته شده است.
3. اجازه محضری از سوی پدر و یا قیم قانونی برای افراد زیر ۱۸ سال لازم است.
4. ارائه دفترچه بیمه و گواهی اشتغال به تحصیل برای افراد زیر ۱۵ سال ضروری است.
5. بازنشستگان نظامی پایین ۵ سال باید اجازه کتبی داشته باشند.
6. بازنشستگان نظامی پایین ۵ سال باید کارت کانون بازنشستگان را ارائه دهند.
7. نظامی‌های مشغول به کار باید نامه موافقت حفاظت یگان را ابتدا به دبیرخانه اداره گذرنامه و سپس به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی ارائه دهند.

مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت آقایان

هنگام اخذ پاسپورت ایران علاوه بر مدارکی که در بالا اشاره کردیم، آقایان باید مدارک اختصاصی را برای اخذ گذرنامه خود ارائه دهند که این مدارک عبارتند از:

1. ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت هوشمند خود
2. مشمولان وظیفه همچنین می‌توانند مجوز رسمی از سازمان وظیفه عمومی را ارائه دهند.
3. افرادی که کارت معافیت آن‌ها قدیمی است باید برای معافیت هوشمند اقدام کنند. سپس بعد از ۲۴ ساعت می‌توانند با ارائه برگه ثبت درخواست تعویض کارت، درخواست گذرنامه دهند.
4. دانشجویان آقا باید از محل تحصیل خود مجوز کتبی دریافت کنند، سپس آن را به سازمان نظام وظیفه عمومی تحویل دهند.
5. افرادی که سن آن‌ها بالای ۵۰ سال است، نیازی به ارائه کارت پایان خدمت یا معافیت ندارند.

مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت بانوان

بانوان هم مانند آقایان باید برای اخذ پاسپورت علاوه ‌بر ارائه مدارک اصلی، مدارک دیگری را نیز ارائه دهند. این مدارک شامل موارد زیر می‌شود:

1. بانوان متاهل باید از همسر خود اجازه کتبی و محضری داشته باشند.
2. بانوانی که خارج از ایران زندگی می‌کنند، نیاز به اجازه کتبی و محضری همسر ندارند.
3. افرادی که از همسر خود طلاق گرفته ‌اند، باید اصل طلاق‌ نامه خود را تحویل دهند.
4. افرادی که همسر خود را از دست دادند، باید گواهی فوت و اصل شناسنامه باطل شده همسر خود را ارائه دهند.

اعتبار پاسپورت و تمدید آن

​

تمامی مدارک هویتی ما دارای یک تاریخ انقضا هستند و پاسپورت هم از این قاعده مستثنی نیست. بر اساس قوانین اخذ پاسپورت، گذرنامه تا 5 سال اعتبار دارد و بعد از اتمام پنج سال شخص برای تمدید پاسپورت، با ارائه مدارک مورد نیاز اقدام کند. قبل از سفر به خارج از کشور، پاسپورت باید حداقل 6 ماه باید اعتبار داشته باشد در صورتی که گذرنامه شما کمتر از 6 ماه اعتبار داشته باشد، باید برای تمدید آن اقدام کنید.

هزینه دریافت پاسپورت

به طور معمول هزینه های گرفتن پاسپورت، هر سال تغییر می کند. بخشی از هزینه ها مربوط به عوارض نیروی انتظامی و شهرداری و بخشی هم مربوط به خود هزینه دفاتر پلیس + 10، هزینه های پستی و ... است. ذکر این نکته الزامی است که بخش واریزی به حساب شهرداری و نیروی انتظامی را به هیچ وجه نباید از طریق اینترنت یا عابر بانک پرداخت کنید بلکه باید از طریق بانک ملی یا دستگاه های کارتخوان موجود در دفاتر پلیس + 10 اقدام کنید.

مدت زمان لازم برای صدور پاسپورت

فرآیند صدور پاسپورت به طور معمول بین یک هفته تا ده روز کاری زمان می برد که این مدت ممکن است به دلایلی نظیر تعطیلات رسمی تا دو هفته نیز به طول بیانجامد.

موارد منع صدور پاسپورت

قانون به برخی از افراد، اجازه دریافت پاسپورت و خروج از کشور را نمی دهد. این قوانین عبارتند از:

1. دستور کتبی مسئولین قضایی مبنی بر منع خروج از کشور
2. خروج این افراد برخلاف مصلحت کشور باشد.
3. بدهکاران به اداره ثبت اسناد یا دادگستری

دریافت پاسپورت برای مشمولین وظیفه عمومی

مشمولین وظیفه عمومی می‌توانند از طریق سفرهای علمی، زیارتی، سیاحتی، ورزشی و ... از کشور خارج شوند. مشمولان برای خروج از کشور باید بر اساس سفری که دارند، مبلغی را به عنوان وثیقه به بانک بسپارند. ذکر این نکته هم الزامی می باشد که مشمولان برای خروج از کشور نباید غیبت داشته باشند.

مبلغ وثیقه برای سفرهای علمی 8 میلیون تومان پول نقد یا ضمانت نامه بانکی، سفرهای سیاحتی 15 میلیون، سفرهای زیارتی به عراق و یا عربستان 3 میلیون تومان وجه نقد است. اما مشمولینی که قصد خروج از کشور به دلیل سفرهای دوره‌ ای مشترک را دارند، باید 15 میلیون تومان وجه نقد را به عنوان وثیقه نزد بانک قرار دهند.