شرایط ورود بدون کنکور به دانشگاه فرهنگیان | دانش آموزان بخوانند

 سرپرست وزارت آموزش و پرورش در دیدار شمار زیادی از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور با مقام معظم رهبری که در اولین روز هفته بزرگداشت مقام معلم صورت گرفت، گزارشی از اقدامات سرآمد و تحولی وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۱ و برنامه‌های پیش رو در محضر مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) ارائه داد.

حوزه تربیت معلم و نیروی انسانی

صحرایی با اشاره به فعالیت‌هایی که در «حوزه تربیت معلم و نیروی انسانی» صورت گرفته است، گفت: دانشگاه فرهنگیان سالی پُربار را سپری کرد. هیأت امنا پس از ۱۱ سال و برای اولین بار با حضور رئیس جمهور محترم تشکیل شد و ۱۹ مصوبه بن بست شکن و گره راهگشا داشت. از تصویب سند تقویت کمی و کیفی و اصلاح آرایش درونی دانشگاه گرفته تا مجوز جذب هزار دکترمعلم ممتاز به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه فرهنگیان و تصویب نظامنامه جامع فرهنگی تربیتی دانشجومعلمان و آئین نامه صلاحیت‌های حرفه‌ای آنان.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: دانشگاه فرهنگیان با جذب اعضای هیئت علمی جدید در یک سال، نسبت دانشجو به استاد را از ۱۱۱ به ۱ به ۸۹ به ۱ کاهش داده است. نهضت تولید منابع درسی تربیت معلم را برای تألیف بیش از ۱۵۰۰ کتاب تربیت معلم در سراسر کشور راه انداخته و بیش از ۱۱۰۰ کانون و انجمن دانشجویی، فرهنگی و ورزشی را فعال کرده است. مطابق برنامة مصوب دانشگاه، دانشجومعلمان در صورتی فارغ التحصیل می‌شوند که حداقل ۱۲ مهارت را متناسب با ساحت‌های ۶ گانه فرابگیرند.

وی تصریح کرد: در سال گذشته، چند هزار نفر از دانشجومعلم به زیارت اربعین و اردوهای راهیان نور، راهیان پیشرفت و راهیان مقاومت اعزام شدند. برای شکل‌گیری هویت معلمی، برنامه‌های متعددی اجرا شد. قرآن، حجاب، ولایت و نماز، از ارکان شکل‌گیری هویت معلمی هستند. همه این‌ها در کنار آموزش فنون معلمی و اجرای طرح صلاحیت سنجی حرفه معلمان تضمین کنندة تربیت معلمانی مطلوب برای آینده ایران عزیز خواهند بود.

صحرایی با بیان اینکه فرایند شناسایی و جذب نیروی انسانی نیز وارد عرصه جدیدی گردیده است، گفت: ما معتقدیم هیچ «آموزش خوبی» جایگزین «گزینش بد» نمی‌شود

اجرای قانون رتبه بندی فرهنگیان

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه با همه شدت و ضعف‌ها، بالاخره قانون «رتبه بندی معلمان» به اجرا درآمد و دولت محترم در این شرایط سخت، بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان به این مهم اختصاص داد؛ اظهار کرد: میانگین حقوق فرهنگیان به عدالت در نظام پرداخت نزدیک‌تر شد. این مرحله استقرار رتبه بندی بود. مرحله اصلی، «استمرار رتبه بندی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش» است که مسیر از آن از ارتقا شایستگی‌های معلمان می‌گذرد. انشاالله در سال پیش رو، رتبه بندی وارد مرحله تکامل خود خواهد شد.

وی تصریح کرد: همین جا، لازم می‌دانم که در حضور مقام عظمای ولایت از همۀ معلمان کشور صمیمانه تشکر کنم که در امتحان بزرگ فتنه ترکیبی- شناختی اخیر سربلند بیرون آمدند و اجازه ندادند که آتش فتنه‌ها دامن‌گیر تعلیم و تربیت کشور شود.

گسترش عدالت تربیتی و ایجاد نصیب برابر آموزشی و پرورشی

صحرایی با اشاره به حوزه مهم گسترش عدالت تربیتی و ایجاد نصیب برابر آموزشی و پرورشی گفت: در سالی که گذشت، بر اجرای عدالت آموزشی و تربیتی کوشیدیم و به فضل الهی کم توفیق نبودیم. مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته عبارتند از: تعیین تکلیف ۱۰۰ درصد بازماندگان از تحصیل با راه‌اندازی سامانه شهید محمودوند و جذب ۵۰ درصد از افراد شناسایی شده واجد شرایط؛ توسعه زیرساخت‌های آموزشی و پرورشی با بهره برداری از حدود ۱۳ هزار کلاس درس با کمک خیرین مدرسه‌ساز، افزایش تعداد مدارس سمپاد، استثنایی و عشایری و جهش در سرانه ورزشی مدارس با آغاز ساخت ۲۱۰۰ فضای ورزشی درون مدرسه‌ای.

گسترش علم نافع و آموزش‌های کاربردی

سرپرست وزارت آموزش و پرورش «گسترش علم نافع و آموزش‌های کاربردی در محتوای آموزشی» یکی از مهم‌ترین راهبردهای وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۱ دانست و برخی از اقدامات مهم در این رابطه را برشمرد: به‌سازی و به‌روزرسانی تعدادی از کتاب‌های درسی با محوریت «سواد رسانه‌ای، جوانی جمعیت و خانواده و مسئله‌محور کردن فعالیت‌های یادگیری»؛ غنی‌سازی و متنوع‌سازی محتوای آموزشی با تولید و تأمین بیش از ۵ هزار محتوای چندرسانه‌ایِ مکمل کتاب‌های درسی به صورت رمزینه؛ تصویب «نقشه راه اجرایی‌سازی اسناد تحولی ناظر به برنامه درسی در سطح مدرسه»؛ آغاز فرآیند بازطراحی «جدول عناوین دروس و توزیع زمان آموزش» با تمرکز بر تقویت محتوای آموزشی نافع، تقویت آموزش‌های مهارتی و تنوع‌بخشی به فرصت‌های تربیت و یادگیری؛ افزایشی شدن درصد جذب دانش‌آموزان به رشته ریاضی بعد از ۹ سال روند کاهشی؛ رشد بیش از ۲ درصدی سهم آموزش فنی و حرفه‌ای و کاردانش.

هویت و سبک زندگی دانش‌آموز

وی گفت: برای اعتلا و تقویت هویت و سبک زندگی ایرانی- اسلامی، کاهش آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان، تقویت نقش و جایگاه خانواده در فرایندهای تربیتی و بسترسازی برای خلق تمدّن نوین اسلامی اقدامات و فعالیت‌های متعددی صورت گرفت که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تدوین «نظام‌واره شایستگی‌های مشترک و عمومی نظام تربیت رسمی عمومی» بر پایة فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی با محوریت چهار شایستگی اصلی «هویت اسلامی- ایرانی، ارتباط مسئولانه و مؤثر، تفکّر و مدیریتِ خود»؛ تقویت «هویت انقلابی» با درج اسناد لانه جاسوسی در ۶ کتاب درسی و مستندسازی و تکمیل موارد قبلی و رونمایی از مجموعه چندرسانه‌ای «راز سفارت»؛ فعال‌سازی ظرفیت سرودهای انقلابی و ملی با مشارکت بیش از ۵ هزار گروه سرود آئینی، فرهنگی و تربیتی؛ برگزاری اولین دوره جشنواره «عهد کودکان دبستانی با حاج قاسم سلیمانی» با شرکت ۲۰ درصد دانش‌آموزان؛ طراحی و استقرار نظام پیشگیری، تشخیص و توانبخشی کودکان و دانش‌آموزان؛ آغاز اجرای طرح «کانون مدرسه» با هدف گسترش کمی و کیفی فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان به عنوان بازوی تربیتی مدارس برای کشف و شکوفایی استعدادهای هنری و ادبی و فکری؛ دستیابی به درخشان‌ترین جایگاه ایران از زمان حضور در المپیادهای بین‌المللی با کسب ۲۰ مدال طلای انفرادی؛ اجرای برنامه‌های متنوع تربیت عبادی و اعتقادی از جمله ترویج فرهنگ اقامه نماز در مدارس در قالب طرح «نور چشم رسول».

صحرایی سایر فعالیت‌ها در حوزه «هویت و سبک زندگی دانش‌آموز» را به صورت زیر برشمرد: برگزاری فراگیر جشن تکلیف دانش‌آموزی در سراسر کشور [همین جا لازم می دانم از لطف حضرتعالی در میزبانی جشن عبادت دختران نومکلف که رویدادی به یادماندنی خلق کرد، صمیمانه سپاسگزاری کنم]؛ رشد ۵ برابری حضور روحانیون طرح امین در ۲۵ هزار مدرسه؛ گسترش اردوهای دانش‌آموزی با رویکرد تربیتی به میزان بیش از ۴ میلیون نفرروز در قالب سفرهای تربیتی، اردوهای راهیان نور، راهیان پیشرفت و زیارت اولی‌ها؛ ترویج فرهنگ ایثار و شهادت با برگزاری ۲۵ هزار یادواره شهدای دانش‌آموز و فرهنگی؛ استقرار «سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک»، تدوین «نظام‌نامه تربیتی سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک» و تحت پوشش قرار گرفتن حدود ۲۸ هزار مهدکودک و مرکز پیش‌دبستانی مطابق با ضوابط جدید؛ تأمین ۷۰ درصد از کاغذ مورد نیاز برای چاپ کتب درسی از تولید داخل برای اولین بار.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: همین جا و پیش از ارائه بخش بعدی گزارش، لازم می‌دانم از تلاش‌ها و فعالیت‌های جناب آقای دکتر نوری، صمیمانه تشکر کنم. آنچه عرضه شد، در حقیقت گوشه‌ای بود از عملکرد دورة مدیریتی این برادر مخلص و سخت‌کوش همة مدیران و معلمان از ستاد تا صف در سراسر کشور.

مسیر آتی وزارت آموزش و پرورش

وی با بیان اینکه در این قسمت مسیر آتی وزارت آموزش و پرورش را محضر مبارک‌تان عرضه می‌کنم و تقاضا دارم در صورت صلاحدید، در بیانات خود ارائه طریق فرمائید.

دانش‌آموز و نیاز او در کانون برنامه‌ها

سرپرست وزارت آموزش و پرورش بر اهمیت «دانش‌آموز و نیاز او در کانون برنامه‌های آموزش و پرورش» تاکید کرد و گفت: این نسل تحولات بسیار وسیع و پیچیده‌ای را تجربه کرده‌اند. ما باید ویژگی‌های نسل جدید را بشناسیم و دانش آموز را برای آینده تربیت کنیم. برای این امر، ناگزیر باید خلاء ادراکی، ارتباطی و شناختی بین معلمان و متربیان برطرف شود. به نظر می‌رسد باید جور دیگری ببینیم و به تعبیر آن معلم بااخلاص، «خاک باغچه را عوض کنیم» … جاده پیچیده است، و ما هنوز نپیچیده‌ایم. دیگر جای تردید نیست؛ برای نجات فرزندانمان و آماده کردن آن‌ها برای آینده و رهانیدن آن‌ها از دانش محض و چنگال سرکش فضای مجازی، باید طرح‌های نو دراندازیم.

وی ادامه داد: از رویکردهای اصلی ما، «تقویت مهارت‌های پایه زندگی در دانش‌آموزان، تقویت دوره‌های فنی حرفه‌ای و هنرستان‌ها، تمرکز بر برنامه‌های ویژه برای دختران آینده‌ساز و همچنین ترویج سبک زندگی و هویت ایرانی و اسلامی» است.

تربیت معلم

صحرایی با اشاره اینکه تربیت معلم، سازنده معلم به عنوان اصلی‌ترین عامل تحول در آموزش و پرورش است، گفت: یک «کشاورز خوب» برای آینده «مزرعه خود»، از «بهترین بذر» ی که در اختیار دارد، استفاده می‌کند. باید بهترین دانش آموزان و دانشجویان ما به دانشگاه‌های تربیت معلم بیایند. برای تربیت معلمان آیندة کشور یک برنامه راهبردی داریم. معلم قوی ضامن ایران قوی است. به فضل الهی از سال آینده، کنکور اختصاصی تربیت معلم خواهیم داشت؛ زمینه جذب بدون کنکور دانش آموزان و دانشجویان نخبه و سرآمد، خصوصاً در حوزه‌های فرهنگی، تربیتی و قرآنی را فراهم آورده‌ایم و یک نظام گزینشی ویژه، مبتنی بر استعدادیابی را پیاده خواهیم کرد.

وی ادامه داد: کسانی باید به دانشگاه‌های تربیت معلم بیایند که علاوه بر نمرة علمی بالا، خلق وخو؛ عرق و علاقه و «ذات و زیّ» معلمی داشته باشند. با تعیین مدارس وابسته دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی، «آموزش‌های علمی و عملیِ» معلمی را به هم پیوند خواهیم زد. دروس کارورزی و کارآموزی به میزان حداقل ۲۰ واحد افزایش خواهیم داد و برای شکل‌دهی هویت معلمی برنامة منظم و منسجمی طراحی و پیاده‌سازی خواهیم کرد.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش تضمین کیفیت آموزش و تعلیم تربیت عمومی را در گرو توانمندسازی معلمان فعلی دانست و گفت: با تأسیس مرکز ملی توانمندسازی سرمایه انسانی وزارت آموزش و پرورش در دانشگاه فرهنگیان، دوره‌های آموزشی حین خدمت را متناسب با نیازهای روز معلمان و محصلان طراحی و اجرا خواهیم کرد.

صحرایی با بیان اینکه به عنوان کسی که از معلمی روستا تا استادی دانشگاه را تجربه کرده‌ام، میدان اصلی تحول را «مدرسه» می‌دانم و معتقدم همه باید به «مدرسه» بازگردیم. باید هر مدرسه را یک «امیدخانه» و «مهارت‌سرا» کنیم، اظهار کرد: عمیقاً بر این باور هستیم که مدیران مدارس «راهبران ارشد تحول» هستند. رشته تربیت مدیر آموزشگاهی و پردیس تربیت مدیر مدرسه دایر خواهیم کرد و در آنجا حلقه‌های علمی و جوامع آموزشی برای تربیت «مدیر تراز» را شکل خواهیم داد. مصوبه این اقدام نیز از شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفته شده است.

وی «خانواده» را یکی از ارکان اصلی در تربیت عنوان کرد و گفت: خانواده در کنار «مسجد و مدرسه» باید در شکل‌گیری هویت فرزندان ما نقش‌آفرینی جدی داشته باشد. پیوند میان این سه رکن مستلزم همراهی و همکاری همه متولیان امر است. این موضوع در دستور جدی کار وزارتخانه قرار خواهد گرفت.

عدالت و کیفیت آموزشی و تربیتی

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در دومین گام انقلاب، باید تدبیری کنیم که فاصله کیفی مدارس به حداقل ممکن برسد و کیفیت مدارس عادی دولتی را افزایش بدهیم، به نحوی که خانواده‌ها دغدغه «فرزندم را در کدام مدرسه ثبت‌نام کنم»، نداشته باشند، اظهار کرد: باید به سمت اصلاح نظام ارزشیابی تحصیلی دانش‌آموزان و سنجش و ارزیابی مستمر شایستگی‌ها و صلاحیت‌های معلمی در قالب نظام رتبه‌بندی حرکت کنیم. به دنبال اتصال رتبه‌بندی به کیفیت بخشی آموزشی و پرورشی و ایجاد نظام عادلانه پرداخت بر اساس شایستگی‌های معلمان و در حال طراحی مسیر رشد معلمی و مشارکت خانواده‌ها در همه فرآیندهای تعلیم و تربیت هستیم.

وی تصریح کرد: «کنکور» فعلی اهداف نظام تعلیم و تربیت را به انحراف می‌کشاند. مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی دربارة ضریب تأثیر قطعی سوابق تحصیلی را با قوّت دنبال خواهیم کرد که البته نیازمند همراهی نهادهای متولی است.

سند تحول بنیادین

صحرایی با اشاره به اینکه اجرای سند تحول باید از یک تکلیفِ «بخشی» به «دغدغه ملی و فرابخشی» تبدیل شود، اظهار کرد: برای این مهم ضروری است که اجرایی‌سازی سند به عنوان اولویت و محور کلیدی برنامه هفتم توسعه کشور قرار گیرد. با توجه به تغییرات و رویکردهای جدید حاکم بر شورای انقلاب فرهنگی، حداکثر بهره‌مندی از این ظرفیت حقوقی و فرهنگی در اجرای سند و استلزامات تحولی مربوط را دنبال خواهیم کرد. «آمال» ما در سند باید به «اعمال» تبدیل شوند. «تمرکز جوهره استراتژی است». ایمان داریم که می‌شود تا ۱۴۰۴ بسیاری از کاستی‌ها را با تمرکز بر امر تحول جبران نمود.

آموزش ترکیبی

سرپرست وزارت آموزش و پرورش گفت: کرونا به فضل الهی فروکش کرد؛ اما وارد دوره پساکرونا شده‌ایم و باید تربیت و آموزش را با در نظر گرفتن اقتضائات این دوره تنظیم کنیم؛ برای حکمرانی فضای مجازی باید با تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها طرحی نو دراندازیم. «معلمان به آن گونه‌ای آموزش می‌دهند که آموزش دیده‌اند». اگر بخواهیم از فرصت جدیدآموزش ترکیبی برای تعمیق و تقویت یادگیری استفاده کنیم، باید دانشجومعلمان خود را با این الگوی نوین آموزش دهیم. البته مدرسه و معلم جایگزین‌ناپذیرند؛ معلمی که به جای تعلیمِ صرف، به تربیت هم می‌پردازد و نقش خود را از معلم به مربی یعنی از «آموزگار» به «پروردگار» ارتقا می‌دهد. باید «کلاس درس» را به «محل یادگیری» تبدیل کنیم، نه آموزش.

تقویت امور تربیتی و معاونت پرورشی را به طور جدّی در دستور کار خواهیم گذاشت

وی با بیان اینکه رهنمود قرآنی «یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه»، سیاست کلیدی نظام آموزش و پرورش ماست، گفت: تزکیه و تربیت مقدم بر تعلیم است. جذب ۱۱ هزار مربی پرورشی توانمند را در دستورکار داریم؛ مجوز تأسیس یک پردیس اختصاصی برای تربیت مربی پرورشی را نیز گرفته‌ایم. خوشبختانه بودجه فعالیت‌های فرهنگی و پرورشی را به کمک دولت و مجلس صد درصد افزایش دادیم؛ اگرچه هنوز هم کم است اما نویدبخش یک سال پرنشاط برای دانش آموزان عزیزمان خواهد بود. البته، در این زمینه نیز به کمک و مساعدت همة دستگاه‌های فرهنگی نیاز داریم.

هویت ایرانی اسلامی

وی با اشاره به اهمیت توجه به هویت ایران اسلامی در نظام تعلیم و تربیت، گفت: به همه ارکان این هویت و در صدر آن‌ها دینداری و دین اسلام، زبان و ادبیات فارسی، ایران‌دوستی، عفاف و حجاب، یاری مظلومان و مقاومت و پایداری، در تمامی ارکان نظام تعلیم و تربیت؛ از محتوا و برنامه درسی گرفته تا تربیت معلم و تأمین فضا، توجه ویژه خواهیم کرد.

این خاک گهربار پایتخت جهان اسلام است؛ بذرهای پرامیدی در آن خواهیم کاشت.... به فضل الهی و یُمن و برکت نظام مردم سالارِ ولی پایه، ما در آستانه شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی هستیم. حساسیت نقش و جایگاه آموزش و پرورش در دستیابی به این مهم را درک می‌کنیم و می‌کوشیم که این ادراک را در همة سیاستمداران و سیاستگذاران نهادینه کنیم.

از حواشی پرهیز خواهیم کرد و به متن خواهیم پرداخت

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه یکی از بزگترین آفت‌های آموزش و پرورش، گرفتارشدنش در حاشیه‌ها است، گفت: آموزش و پرورش باید بر محکمات تمرکز کند و متشابهات را واگذارد. دوست حکیمی، آموزش‌ها و تربیت‌ها را به یک درخت تشبیه می‌کرد، که وظیفه اصلی آموزش و پرورش، رویاندن ساقه و تنه‌ای است راست، بلند و استوار، متصل به ریشه‌ای زنده و فعّال؛ که بتواند شاخه‌ها و برگ‌های متعدد را بپرورد، نگاه دارد، سایه بیفکند، ثمره بدهد و ستون وحدت ملّی شود.

وی تاکید کرد: برای ایفای چنین نقشی، استدعا دارم عنایت فرمائید تا وزیر این وزارتخانه، هر که باشد، به طور منظم خدمت حضرتعالی شرفیاب شود تا هم از نور ولایت بهره گیرد و هم آثار و برکاتش در نظام تعلیم و تربیت جاری شود.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با شاره به آیه «اَلّلهُمَّ إنّی اَسْئَلُکَ اِیمانا تُباشِرُ بِهِ قَلْبِی وَ یَقیِنا حَتّی اَعْلَمْ اِنَّهُ لَنْ یُصیبَنی إلاّ ما کَتَبْتَ لِی وَ رَضِّنِی مِنَ الْعَیْشِ بَما قَسَمْتَ لِی یا اَرْحَمَ الرّاحِمیِنْ؛» و «الهی اغننی بتدبیرک عن تدبیری و باختیارک عن اختیاری …» گفت: در نهایت، ضمن تشکر صمیمانه از همة یاریگران نظام تعلیم و تربیت، به‌ویژه رئیس‌جمهورِ بااخلاص، شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ رئیس محترم مجلس شورای اسلامی و همة نمایندگان ملّت؛ از حضرتعالی تقاضا می‌کنم مشتاقان حاضر در جلسه را مستفیض بفرمائید. (به برکت صلوات بر محمد و آل محمد ص).

در پایان سخنرانی سرپرست وزارت آموزش و پرورش؛ مقام معظم رهبری (مدظله العالی) فرمودند: از بیانات این برادر عزیزمان، سرپرست محترم، تشکّر می‌کنم؛ نکات بسیار خوب و مهمّی را بیان کردند. آنچه اطّلاع دادند که انجام گرفته که بنده از بعضی از آنها بی‌خبر بودم مهم است، آنچه هم که گفتند بنا است انجام بدهند و اقدام بکنند بسیار حائز اهمّیّت است. باید همّت کنند؛ اینها همه شدنی است. اگر کسی تصوّر بکند که این بلندپروازی است و رفتن به سوی یک افق‌هایی است که دستمان به آن نمی‌رسد، قطعاً اشتباه کرده. همه این‌هایی که گفتند توقّعاتِ ما است و شدنی است؛ همّت می‌خواهد، کاردانی می‌خواهد، پیگیری می‌خواهد و کمک الهی شامل یک چنین حرکتی خواهد بود ان‌شاءالله. از سرودی هم که اجرا کردید تشکّر می‌کنم؛ سرود متفاوتی بود که با توحید الهی شروع شد، با مدح معلّم ادامه پیدا کرد؛ انصافاً جای همین هم هست که بعد از حمد الهی، انسان به مدح معلّمین بپردازد؛ خیلی خوب بود./ مهر