ملاک پرداخت یارانه نقدی جدید اعلام شد/دهک‌بندی دریافت یارانه‌ها چگونه مشخص می‌شود؟

یارانه نقدی برای کمک به اقشار کم درآمد جامعه مطرح شد. یارانه نقدی در سال های بعد از سبد خانوارهای پولدار حذف شد. با قول هایی که رئیسی داده است یارانه نقدی در دولت جدید با تغییراتی همراه خواهد شد. یارانه نقدی ابتدا در دولت احمدی نژاد ایجاد شد. خبرهای جدید پیرامون یارانه نقدی را اینجا بخوانید. 

سبحانیان، معاون امور اقتصادی وزارت اقتصاد:دهک‌بندی‌ افراد بر اساس میزان دارایی مثل خودروهایی که خریده اند، حساب بانکی و خرج و مخارج آن‌ها تعیین می‌شود؛ قرار است سازوکار چگونگی دهک‌بندی‌ها از سوی وزارت رفاه مشخص و به اطلاع مردم برسد.

امکان اعتراض به دهک‌بندی‌ها و عدم دریافت یارانه نیز از طریق تارنمای معرفی شده از سوی وزارت رفاه وجود دارد.

دهک‌بندی افراد بر اساس میزان دارایی مثل خودروهایی که خریده اند، حساب بانکی و خرج و مخارج آن‌ها تعیین می‌شود.

آقای سبحانیان گفت: قیمت کالا‌هایی که ارز ترجیحی به آن‌ها اختصاص پیدا کرده، افزایش یافته است؛ به طوری که حتی بیشتر از تورم کشور بوده؛ یعنی ما می‌خواستیم ارز ترجیحی اختصاص بدهیم تا کالاها با قیمت مناسب به دست مصرف کنننده برسد، اما در عمل طبق با افزایش قیمت روبه‌رو شدیم و به همین علت، تصمیم گرفتیم تا ارز ترجیحی را از اقتصاد کشور حذف کنیم و یارانه‌ها را عادلانه‌تر بپردازیم.

به گفته او، دهک‌بندی‌ افراد با یک شاخص قابل انجام نیست و با شاخص‌های ترکیبی مشخص می‌شود؛ یعنی بر اساس میزان دارایی مثل خودروهایی که خریده اند، حساب بانکی و خرج و مخارج آن‌ها تعیین می‌شود. قرار است سازوکار چگونگی دهک‌بندی‌ها از سوی وزارت رفاه مشخص و به اطلاع مردم برسد. امکان اعتراض به دهک‌بندی‌ها و عدم دریافت یارانه نیز از طریق تارنمای معرفی شده از سوی وزارت رفاه وجود دارد.

سبحانیان می‌گوید: با اصلاح ساختار ارز ۴۲۰۰ تومانی، افزایش قیمت برای برخی کالاها اتفاق می‌افتد و ما می‌خواهیم آن را جبران کنیم؛ البته این قرار نیست که با گرانی مثلاً تخم‌مرغ، پفک هم گران شود. با نظارت دولت و تصویب ستاد تنظیم، بازار است برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ها، نظارت را در بازار از طریق اصناف و دستگاه‌های مرتبط داشته باشیم تا شاهد افزایش قیمت‌ها نباشیم. حذف ‎ارز ۴۲۰۰ تومانی یک غلط مصطلح است و باید به جای آن بگوییم، ‎مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها؛ یعنی تغییر شیوه توزیع یارانه‌ها از سازوکاری ناکارآمد، فسادزا و ناعادلانه، به سازوکاری کارآمد، غیررانتی و عادلانه.

طبق آمارهای معاونت امور اقتصادی وزارت اقتصاد، در سال ۹۷ ثبت سفارش مواد اولیه دارویی ۳.۵ برابر بیش از واردات آن در سال ۹۶ بوده است؛ در حالی که واردات دارویی نهایی، یک و نیم برابر شده بود. پارسال در مورد گوشت قرمز نزدیک به ۲۳۰ درصد، مرغ ۲۳۵ درصد، تخم مرغ ۱۵۶ درصد، روغن ۲۷۴ درصد و شیر خام ۲۶۳ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده ایم.

جو که یک نهاده وارداتی برای تولید گوشت گوساله است،در سال ۹۸ بالغ بر ۸۰ درصد رشد قیمت داشته؛ در حالی که مردم ۲۰ درصد کمتر گوشت گوساله در این سال مصرف کرده اند. همچنین از اسفند ۹۶ تا آبان ۱۴۰۰، همین کالا‌هایی که ارز ترجیحی دریافت کرده‌اند، افزایش قیمت سرسام‌آوری داشته‌اند؛ تخم‌ مرغ ۲۲۶ درصد، روغن ۲۷۸ درصد و شیر خام ۳۳۹ درصد افزایش قیمت داشته اند، شاخص کل (CPI) سبد همه خدماتی که مصرف کننده نهایی می‌خرد هم ۲۲۱ درصد رشد داشته است و این یعنی، بقیه کالا‌هایی که در اقتصاد کشور ارز ترجیحی نگرفته‌اند، در این مدت رشد قیمتی کمتری داشته‌اند./باشگاه خبرنگاران

یارانه نقدی جدید

وزیر جهاد کشاورزی با اعلام اینکه دو ماه قبل از اجرای هدفمندسازی ارز ترجیحی، واریز نقدی یارانه آغاز می‌شود، گفت: تا زمانی که زیرساخت‌های لازم برای اختصاص کالابرگ کالاهای اساسی فراهم نشود، یارانه این اقلام به‌صورت نقدی واریز خواهد شد.

سید جواد ساداتی نژاد در گفت‌وگو با بخش خبری ۲۱ سیما، درباره زمان توزیع کالابرگ برای اقلام اساسی اظهار کرد: طبق قانون باید به سمت کالابرگ برویم، اما چون در حال حاضر زیرساخت‌های لازم برای این کار فراهم نیست، ​ فعلاً یارانه‌ها با واریز نقدی پرداخت می‌شود.

وی افزود: فراهم کردن زیرساخت‌های توزیع کالابرگ الکترونیک زمان‌بر است و هر زمان که این زیرساخت‌ها آماده شود، طبق قانون پیش خواهیم رفت.

ساداتی نژاد درباره لزوم هدفمند کردن یارانه‌ها گفت: عواملی مانند دستمزدها، تورم، افزایش بهای انرژی و خشکسالی که کمبود جهانی مواد غذایی را در پی داشته، باعث افزایش قیمت‌ها شده و اخیراً نیز بحران اوکراین به آن دامن زده است.

وی با بیان اینکه مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها موضوع مهم موردنظر مجلس و دولت است و باید اجرا شود، به برخی از آسیب‌های ارز ترجیحی اشاره کرد و افزود: حذف این نوع اختصاص ارز یک اصلاح بزرگ اقتصادی است که دولت‌ها باید آن را انجام می‌دانند و دولت سیزدهم این کار را اصلاحی به سود مردم می‌داند.

وزیر جهاد کشاورزی گفت: مردم اطمینان داشته باشند که دولت قبل از حذف این ارز، مبلغ جبرانی را واریز خواهد کرد

ساداتی نژاد با بیان اینکه مردم دغدغه‌ای از این لحاظ نداشته باشند،​ تصریح کرد: دو ماه قبل از اجرای این طرح، واریز نقدی یارانه آغاز می‌شود تا قدرت خرید مردم بالا برود.

وی تاکید کرد: یارانه نان و دارو تغییر نمی‌کند و در مورد آرد صنف و صنعت نیز مبلغ جبرانی واریز خواهد شد.

وزیر جهاد کشاورزی تعیین مهلت بازپرداخت ۳ ماهه برای هزینه گندم بخش صنف و صنعت را از اقدامات دولت برای کمک به این بخش خواند.

ساداتی نژاد با تاکید بر اینکه یارانه‌ها حذف نمی‌شود، ​تصریح کرد:​ هدف اصلی از اجرای این طرح، عدالت در حوزه یارانه‌هاست و از کالاها به افراد منتقل می‌شود./همشهری

حذف یارانه بگیران

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و با استفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان مکلف است حداکثر ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون، نسبت به حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوارهای پر درآمد اقدام کند.

پیشنهاد‌های جایگزین برای یارانه نقدی

به‌هرحال با تصمیم جدید مجموعه دولت و مجلس داستان ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی نیز به پایان خواهد رسید، ولی این فرایند باید به‌گونه‌ای انجام شود که هیچ‌گونه نگرانی در جامعه ایجاد نشود.

بر اساس این گزارش، اگر فرض کنیم تا پایان سال قرار باشد حدود چهار میلیارد دلار ارز برای واردات اقلام موجود در فهرست کالا‌های اساسی تخصیص یابد و قرار باشد نرخ ارز تأمین کالای اساسی بر مبنای نرخ ای‌تی‌اس یا بازار آزاد باشد دولت از محل فروش این ارز با احتساب دلار ۲۵ هزارتومانی، ۱۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد کسب خواهد کرد. با کسر ۱۶ هزار میلیارد تومان درآمد پایه ناشی از تسعیر با نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومانی که سهم دولت خواهد بود یک رقمی نزدیک به ۸۰ هزار میلیارد تومان برای توزیع نقدی یا کارت اعتباری طی پنج ماه در اختیار خزانه قرار می‌گیرد. اگر قرار باشد این مابه‌التفاوت ریالی به ۶۰ میلیون نفر از دهک‌های غیرمتمول برسد با تجمیع دو یارانه نقدی و معشیتی که هم‌اکنون حدود ۱۰۰ هزار تومان به هر نفر پرداخت می‌شود می‌توان انتظار پرداخت رقمی نزدیک به ۳۰۰ هزار تومان به هر شخص را با تجمیع سه یارانه نقدی، معیشتی و کالا‌های اساسی داشت.

در همین رابطه، محمدرضا پورابراهیمی، رئیس‌کمیسیون اقتصادی مجلس در تازه‌ترین اظهاراتش بااشاره به منتفع نشدن مردم از عمده ارز تخصیص‌یافته چهار هزار و ۲۰۰ تومانی در سال‌های گذشته و تأثیر کم آن در سفره مردم، گفت: برای بودجه ۱۴۰۰ به دولت پیشنهاد کردیم یا نظارت هوشمند و قوی بر توزیع این ارز ایجاد کند، یا مابه‌التفاوت قیمت ارز ترجیحی و ارز آزاد به‌صورت کارت اعتباری در اختیار مصرف‌کننده قرار بگیرد. مجلس ترجیح می‌دهد، ریال ناشی از مابه‌التفاوت ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی و آزاد به‌صورت کارت اعتباری به مصرف‌کننده اختصاص یابد

احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی هم در این زمینه معتقد است، وقتی اختصاص ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی را کنار بگذاریم، افزایش بیشتر قیمت مواد غذایی و سبد معیشتی مردم به ویژه با افزایش قیمت این اقلام در بازار‌های جهانی حتمی است. حتماً اگر تصمیم بر تعلق ریال معادل ارز دولتی را به خانوار داریم، باید جامعه مشمولان یارانه را بازنگری کنیم و سپس ملاک عمل برای واریز یارانه معادل آن قرار دهیم.