تصمیم جدید برای یارانه نقدی در سال آینده/تغییرات بزرگ یارانه ای در راه است؟

یارانه نقدی برای کمک به اقشار کم درآمد جامعه مطرح شد. یارانه نقدی در سال های بعد از سبد خانوارهای پولدار حذف شد. با قول هایی که رئیسی داده است یارانه نقدی در دولت جدید با تغییراتی همراه خواهد شد. یارانه نقدی ابتدا در دولت احمدی نژاد ایجاد شد. خبرهای جدید پیرامون یارانه نقدی را اینجا بخوانید.

نائب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مجلس تصمیمات مبسوطی در لایحه بودجه ۱۴۰۱ نسبت به یارانه‌ها گرفته است، گفت: پرداخت یارانه نقدی و معیشتی به‌مبلغ ۷۴هزار میلیارد تومان همچنان ادامه دارد.

سیدرضا میرتاج‌الدینی با بیان اینکه مجلس شورای اسلامی تصمیمات مبسوطی در لایحه بودجه 1401 نسبت به یارانه‌ها گرفته است گفت: یارانه نقدی و معیشتی به‌مبلغ 74هزار میلیارد تومان همچنان ادامه دارد.

وی افزود: یارانه‌ای که برای سوبسید کالاهای اساسی و نهاده‌های کشاورزی و دامی و گندم اختصاص می‌یافت در قالب ارز ترجیحی بود اما در سال 1401 قرار شده است که دولت معادل ریالی آن را حساب کند.

نائب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در برنامه گفتگوی اقتصادی رادیو گفتگو تأکید کرد: 161هزار میلیارد تومان برای دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی و کالاهای اساسی و همچنین 71هزار میلیارد تومان هم برای واردات و خرید تضمینی گندم و یارانه نان است. برای شمول بیمه سلامت افرادی که تحت پوشش بیمه نبودند 6هزار میلیارد تومان اضافه شده است تا افراد جامانده تحت پوشش قرار بگیرند. 25هزار میلیارد تومان برای بیماران خاص و صعب‌العلاج در نظر گرفته شده است تا داروها بدون فرانشیز به آن‌ها داده شود و یک‌هزار میلیارد تومان هم برای بیمه تکمیلی جانبازان در نظر گرفته شد.

*یارانه 45هزارتومانی تأثیری بر زندگی عمده مردم ندارد

همت قلی‌زاده، کارشناس اقتصادی بودجه و یارانه‌ها با اشاره به اینکه کل مبلغ یارانه‌ها 600هزار میلیارد تومان است گفت: قیمت انرژی در اروپا و آمریکا 36 درصد گران شده است و تورم هم به دو سه برابر افزایش یافته است اما این یک درس بزرگی برای ماست که انرژی را در این سالها تا 1500 درصد گران کردیم اما متأسفانه خیلی‌ها همچنان معتقدند تورم ربطی به انرژی ندارد.

وی بر این باور است که گران شدن انرژی خارج از مدار کارشناسی، اقتصاد کشور را به رکود عمیقی خواهد کشاند. مبنا قرار دادن قیمت انرژی بر اساس قیمت‌های جهانی در بودجه‌های سنواتی یک اشتباه راهبردی و یک خطای سنگین در حوزه اقتصاد است چراکه اقتصاد و صنعت کشور را تخریب می‌کند.

*تورم وارداتی با تصمیم حذف نرخ محاسباتی ارز در گمرک

قلی‌زاده با بیان اینکه سالانه حدود 50 میلیارد دلار واردات انجام می‌شود و میانگین تعرفه‌های کالاهای وارداتی هم 10 درصد است، گفت: تبدیل ارزش دلاری تعرفه‌ها به ریال توسط دولت بر اساس ارز 4200 تومان است اما مجلس اصرار دارد که این تعرفه نزدیک بازار آزاد شود درصورتی که با این کار، 10هزار میلیارد تومان هزینه واردات زیاد می‌شود و منجر به تورم وارداتی خواهد شد.

وی با ابراز اینکه سیاست دونرخی شدن باعث تشکیل بازار سیاه و مفسده می‌شود اضافه کرد: البته این سیاست دونرخی و بازار سیاه فقط مختص ایران نیست و در هر جای دنیا که چنین سیاستی اعمال شود بازار سیاه هم شکل خواهد گرفت.

این کارشناس بودجه با تأکید به اینکه یارانه 45هزار و 500 تومانی از تأثیرگذاری بر زندگی مردم حذف شده است، گفت: بر اساس محاسباتی که بنده انجام دادم یارانه 45هزار و 500 تومانی که در سال 1386 پرداخت می‌شد الآن معادل یک‌هزار تومان [در آن زمان] است و هیچ تأثیری بر بخش عمده زندگی مردم ندارد./تسنیم

پیشنهاد‌های جایگزین برای یارانه نقدی

به‌هرحال با تصمیم جدید مجموعه دولت و مجلس داستان ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی نیز به پایان خواهد رسید، ولی این فرایند باید به‌گونه‌ای انجام شود که هیچ‌گونه نگرانی در جامعه ایجاد نشود.

بر اساس این گزارش، اگر فرض کنیم تا پایان سال قرار باشد حدود چهار میلیارد دلار ارز برای واردات اقلام موجود در فهرست کالا‌های اساسی تخصیص یابد و قرار باشد نرخ ارز تأمین کالای اساسی بر مبنای نرخ ای‌تی‌اس یا بازار آزاد باشد دولت از محل فروش این ارز با احتساب دلار ۲۵ هزارتومانی، ۱۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد کسب خواهد کرد. با کسر ۱۶ هزار میلیارد تومان درآمد پایه ناشی از تسعیر با نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومانی که سهم دولت خواهد بود یک رقمی نزدیک به ۸۰ هزار میلیارد تومان برای توزیع نقدی یا کارت اعتباری طی پنج ماه در اختیار خزانه قرار می‌گیرد. اگر قرار باشد این مابه‌التفاوت ریالی به ۶۰ میلیون نفر از دهک‌های غیرمتمول برسد با تجمیع دو یارانه نقدی و معشیتی که هم‌اکنون حدود ۱۰۰ هزار تومان به هر نفر پرداخت می‌شود می‌توان انتظار پرداخت رقمی نزدیک به ۳۰۰ هزار تومان به هر شخص را با تجمیع سه یارانه نقدی، معیشتی و کالا‌های اساسی داشت.

در همین رابطه، محمدرضا پورابراهیمی، رئیس‌کمیسیون اقتصادی مجلس در تازه‌ترین اظهاراتش بااشاره به منتفع نشدن مردم از عمده ارز تخصیص‌یافته چهار هزار و ۲۰۰ تومانی در سال‌های گذشته و تأثیر کم آن در سفره مردم، گفت: برای بودجه ۱۴۰۰ به دولت پیشنهاد کردیم یا نظارت هوشمند و قوی بر توزیع این ارز ایجاد کند، یا مابه‌التفاوت قیمت ارز ترجیحی و ارز آزاد به‌صورت کارت اعتباری در اختیار مصرف‌کننده قرار بگیرد. مجلس ترجیح می‌دهد، ریال ناشی از مابه‌التفاوت ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی و آزاد به‌صورت کارت اعتباری به مصرف‌کننده اختصاص یابد

احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی هم در این زمینه معتقد است، وقتی اختصاص ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی را کنار بگذاریم، افزایش بیشتر قیمت مواد غذایی و سبد معیشتی مردم به ویژه با افزایش قیمت این اقلام در بازار‌های جهانی حتمی است. حتماً اگر تصمیم بر تعلق ریال معادل ارز دولتی را به خانوار داریم، باید جامعه مشمولان یارانه را بازنگری کنیم و سپس ملاک عمل برای واریز یارانه معادل آن قرار دهیم.