مضرات قند را بشناسید

 قند های مصنوعی (Artificial sweeteners) همه جا را گرفته اند، سوپر مارکت ها، کافی شاپ ها، نوشیدنی ها، بستنی و حتی ماست. گفته می شود این ماده به ظاهر رژیمی باعث می شود مصرف کننده نسبت به قند واقعی کالری کمتری دریافت کند.

شیرین کننده های مصنوعی مواد شیمیایی هستند که جایگزین قند می شوند. بیشتر آنها از قند طبیعی شیرین تر هستند. بر اساس اعلام کلینیک تحقیقاتی مایو شیرین کننده های مصنوعی عبارتند از:

پتاسیم آسه سولفام

آسپارتام

ساخارین

و سوکرالوز

قند های مصنوعی ترکیبی نیز عبارتند از:

عصاره استویا

Naturlose

ترهالوز

قند طبیعی نیز در شکل های مختلف عرضه می شود مانند:

شهد آگاو

قند خرما

آب میوه از کنسانتره

عسل

شربت افرا

ملاس

انواع قند های مصنوعی

ساکاروز

قند ساکاروز یا همان قند معمولی دارای ۱۶ کیلوکالری در هر قاشق چای‌خوری می باشد. از منابع ساکاروز می توان به انواع شیرینی‌ها، مرباها و سس‌های سالاد اشاره کرد. قند ساکاروز انرژی را به بدن می‌رساند، اما هیچ فایده‌ای از نظر تغذیه‌ ندارد. محققان می گویند، قندهای افزودنی نباید بیش از ۱۰ درصد رژیم غذایی روزانه شما را تشکیل دهند. این میزان برابر است با ۱۲ قاشق چای‌خوری (۵۰ گرم) برای رژیم‌های غذایی دارای ۲ هزار کیلوکالری. اما طبق اطلاعات جدیدتری انجمن قلب آمریکا در سال ۲۰۰۹، اعلام کرد زنان نباید روزانه بیشتر از ۶ قاشق چای‌خوری (۲۴ گرم) و مردان بیشتر از ۹ قاشق چای‌خوری (۵/۳۷ گرم) قند مصرف کنند.

انواع قند های مصنوعی

آسه‌سولفام پتاسیم

آسه سولفام پتاسیم با نام دیگر  Sunet و SweeOne دارای صفر کالری است. از منابع آن میتوان به انواع نوشیدنی‌ها، آدامس‌ها و دسرهای یخ‌زده اشاره کرد. قبلا گفته می شد این نوع قند ضرری ندارد اما Hoescht، یکی از کارخانه‌های مواد شیمیایی، طی تحقیقاتی که انجام داد به این نتیجه رسید که آسه‌سولفام پتاسیم می‌تواند با سرطان رابطه داشته باشد. در سال ۱۹۹۶ هم «مرکز علوم برای منافع عمومی» (CSPI) خواستار آزمون‌های ارزیابی دقیق‌تر توسط سازمان غذا و دارو شد اما اکنون طی بررسی های بدست آمده مصرف این قند مصنوعی در حد اعتدال بی‌خطر است. اما تاکید می کنیم فقط در حد اعتدال.

آسپارتام

آسپارتام یا NutraSwee یکی از انواع قند های مصنوعی است است که صفر کالری دارد. از منابع آن میتوان به انواع نوشیدنی‌ها، آدامس‌ها، ماست‌ها و قطره‌های سرفه اشاره کرد. آسپارتام متهم است که باعث ابتلا به بسیاری از مشکلات، از اضافه‌وزن گرفته تا سرطان، می‌ گردد. اما در نهایت آسپارتام در سال ۱۹۸۱ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تایید قرار گرفت. امروزه ۳ نهاد معتبر، یعنی سازمان غذا و داروی آمریکا، سازمان بهداشت جهانی و انجمن تغذیه‌ آمریکا می‌گویند مصرف آسپارتام در حد اعتدال با هیچ خطر و تهدیدی همراه نیست. البته CSPI همچنان نظر متفاوتی درباره آسپارتام دارد. افراد مبتلا به فنیل‌کتونوری نیز باید از مصرف آسپارتام خودداری کنند.

ساخارین

ساخارین Sweet’N Low یکی دیگر از انواع قند های مصنوعی است که در  انواع نوشیدنی‌ها، محصولات کنسروی و آبنبات‌ها وجود دارد. اوایل دهه ۱۹۷۰، تحقیقات روی نمونه‌های حیوانی نشان دادند ارتباطی بین مصرف ساخارین و ابتلا به سرطان مثانه وجود دارد. به همین دلیل، مراجع قانونی در سال ۱۹۸۱ قانونی را تصویب کردند که استفاده از برچسب هشدار را برای تمامی محصولات حاوی ساخارین الزامی می‌کرد. اما طی تحقیقات جدیدتری این موضوع لغو شد و در سال ۲۰۰۰ بود که «برنامه ملی سم‌شناسی آمریکا»، نام ساخارین را از فهرست عناصر سرطان‌زا حذف کرد و مراجع قانونی هم قانون استفاده از برچسب هشدار را لغو کردند.

نئوتام

قند مصنوعی نئوتام در بعضی از نوشیدنی‌ها، محصولات لبنی،‌ دسرهای یخ‌زده، پودینگ‌ها و آب‌میوه‌ها و … وجود دارد و کالری ندارد. جدیدترین شیرین‌کننده موجود در بازار، نئوتام نام دارد که تاییدیه‌اش را در سال ۲۰۰۲ از سازمان غذا و داروی آمریکا دریافت کرد. نئوتام، براساس اینکه با چه ماده‌ای ترکیب شود، بین ۷ هزار تا ۱۳ هزار بار شیرین‌تر از قندهای معمولی است و همان کارخانه تولیدکننده آسپارتام آن را تولید کرده است. این شیرین‌کننده مصنوعی، تنها شیرین‌کننده غیرمغذی محسوب می‌شود که موفق به دریافت مهر تایید CSPI هم شده اند.

سوربیتول، زایلیتول و مانیتول

سوربیتول، زایلیتول و مانیتول نوعی از قندهای الکلی و جزو انواع قند های مصنوعی هستند که کالری آنها حدود ۱۰ کیلوکالری در هر قاشق چای‌خوری است. از منابع آن میتوان به آبنبات‌های بدون قند، آدامس‌ها و دسرها اشاره کرد. این شیرین‌کننده های مصنوعی غیرمغذی نیستند، چون ۶/۲ کیلوکالری در هر گرم دارند.اما مانند قندهای معمولی موجب پوسیدگی در دندان‌ها نمی‌شوند.  اما خوردن مقادیر زیادی از آنها (خصوصا مانیتول) می‌تواند باعث نفخ شدید و حتی اسهال شود. امروزه از قندهای این گروه برای تهیه محصولات بدون قند برای افراد مبتلا به بیماری دیابت نیز استفاده می‌شود، چون حاوی کربوهیدرات کمتری نسبت به قندهای معمولی هستند. البته زیاده‌روی در مصرف همین قندها هم می‌تواند قندخون را افزایش بدهد.

ساکرالوز

ساکرالوز Splenda یکی دیگر از انواع قند مصنوعی است. از منابع آن میتوان به نوشیدنی‌های تهیه‌شده از میوه، میوه‌های کنسروی و شربت‌ها اشاره کرد. ساکرالوز در سال ۱۹۸۸ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید گردید.  ساکرالوز از نظر CSPI بی‌خطر است و تحقیقات متعدد در مورد آن عامل سرطان‌زایی را کشف نکرده‌ است. این شیرین کننده مصنوعی، یکی از معدود ترکیبات غیرحساس به گرماست. پس شما میتوانید از آن در پخت و پز استفاده کنید. کسانیکه رژیم دارند یا دچار دیابت شده اند، می‌توانند از ساکرالوز استفاده بکنند.

هشدار درباره انواع قند های مصنوعی

پژوهشگران درباره مصرف بیش از حد قند های مصنوعی تذکر داده اند. مصرف انواع قند های مصنوعی مثل ساخارین با اشتهای افراد را تحریک کرده و در افزایش وزن آنان تاثیر گذار است. طبق اطلاعات بدست آمده افزودن ساخارین به غذای حیواناتی نظیر موشها، باعث تحریک اشتها و در نهایت اضافه وزن آنان در مقایسه با حیواناتی می‌شود که از قندهای طبیعی استفاده کرده‌اند. افراد نباید فکر کنند که نوشیدنی‌ها و غذاهای رژیمی فاقد قند طبیعی‌اند و باعث چاقی نمی‌شود. پس نباید حتی در مصرف قند های مصنوعی هم زیاده روی کنید.