دشمنان طبیعی فشارخون را بشناسید!

نتایج یک مطالعه علمی پژوهشی که توسط محققانی از کشورمان انجام شده است، نشان از آن دارد که استفاده از کنجد و بذر کتان در مواد غذایی می تواند موجبات کنترل فشار خون را فراهم آورد.

افزایش فشار خون یکی از مهم ترین مشکلات سلامت عمومی بوده و دارای روندی رو به رشد در سطح دنیا و بالأخص در کشورهای در حال توسعه است. بر اساس تخمین ها، فشارخون بالا سالانه منجر به مرگ ۹ میلیون نفر در سراسر جهان می شود. چراکه هرچه فشار خون بالاتر باشد، خطر سکته مغزی و بیماری های عروق کرونر بیشتر خواهد بود.

در واقع بروز سکته مغزی در مبتلایان به فشار خون بالا که از آن به HTN یاد می شود، حدوداً 2 برابر بیشتر از سایر افراد است و بخش قابل ملاحظه ای از موارد جدید بیماری های قلبی نیز به این عارضه نسبت داده می شود. تخمین زده می شود تا سال ۲۰۲۵ بیش از یک و نیم میلیارد انسان دچار فشار خون بالا باشند.

طبق نظر متخصصان، داروهای متعددی برای کنترل بیماری HTN وجود دارند، ولی معمولاً میزان رفتار صحیح استفاده از چنین داروهایی کم بوده و سبب افزایش فشار مالی بر جامعه می گردد. ازآنجاکه تغذیه و مواد خوراکی مصرفی نیز روی فشار خون تأثیر دارند و مصرف دارو علاوه بر داشتن هزینه مالی، منجر به عوارض جانبی متعددی نیز می شود، استفاده از روش های درمانی مبتنی بر گیاهان دارویی برای کنترل و پیشگیری از بیماری فوق رواج پیدا کرده است. در این راستا، مقالات علمی متعددی نیز استفاده از گیاهان دارویی و غذاهای مفید را به عنوان مکمل در درمان و پیشگیری از فشارخون بالا پیشنهاد کرده اند.

در همین زمینه، یک تیم پژوهشی نه نفره از دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد پژوهشی را به انجام رسانده که در آن تأثیر نان های حاوی پودر کنجد و بذر کتان یا فلکسید روی فشارخون مورد بررسی واقع شده است.

نقش بذر کتان و کنجد در کاهش فشار خون

در این مطالعه 100 نفر از افراد با فشار خون بالا مشارکت داشته اند. این افراد به دو گروه دریافت کننده بذر کتان و کنجد تقسیم شدند و روزانه نان های حاوی 30 گرم کنجد و یا 30 گرم بذر کتان را به مدت چهارده هفته دریافت نمودند. سپس فشارخون، دور شکم و BMI (شاخص توده بدنی) آن ها در ابتدا، هفته هفتم و در انتهای دوره اندازه گیری شد.

نتایج جالب این پژوهش نشان می دهند که کنجد و بذرکتان دارای توانایی مشابهی در کاهش فشارخون سیستولی و دیاستولی و همچنین کاهش دور کمر و BMI هستند و هر دو می توانند به عنوان مکمل در کاهش فشار خون بالا به کار روند.

در این خصوص، آزاده نجارزاده، محقق دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد و همکارانش می گویند: «کنجد و بذرکتان به صورت معنی دار و قابل توجهی فشارخون سیستولی و دیاستولی را کاهش دادند. در این تحقیق فشار خون سیستولی حدود 10 میلیمتر جیوه و فشار دیاستولی حدود 5 تا 6 میلی متر جیوه کاهش پیدا کرد».

به گفته این محققان، «بذر کتان یا فلکسید دارای طعم و بوی خوبی است که می تواند در انواع محصولات غذایی به کار گرفته شود و علاوه بر طعم دهی مناسب، در کاهش فشارخون نیز مؤثر باشد. همچنین کنجد نیز به دلیل اثر آنتی اکسیدانی و نقش داشتن در کاهش استرس اکسیداتیو می تواند باعث کاهش فشار خون گردد و ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهد».

نجارزاده و همکارانش معتقدند: «نیاز است تا تحقیقات بعدی در مدت زمان طولانی تری انجام پذیرد تا پایداری این اثرات سنجیده شود. همچنین پیشنهاد می شود که در مطالعات بعدی از محصولاتی مانند بیسکویت های حاوی این مواد استفاده شود که برای بیماران مطبوع تر باشد».

شایان ذکر است این یافته های علمی در مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد منتشر شده اند.