جزییات تازه از یارانه نان/به هر کد ملی چند عدد نان تعلق می گیرد؟

قرار است به زودی یارانه نان پرداخت شود و به ازای هر کد ملی یارانه نان پرداخت شود.هنوز هیچ جزئیاتی از مبلغ یارانه نان اعلام نشده و حتی مشخص نیست که یارانه نان ، یارانه نقدی است که به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود و امکان استفاده از یارانه نان برای مصارف دیگر هم وجود دارد یا اینکه سهمیه‌ای است که فقط از آن می‌توان برای تهیه نان استفاده کرد.

اصغر پابرجا، رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران، به «شرق» می‌گوید کــه هر نفر ماهانــه میتواند ۱۰ کیلوگرم نان یارانه‌ای بخرد.

به عبارتــی هر نفــر فقط میتواند یــک نان یارانه‌ای در روز بخرد و مصرف بیشتر نان با نرخ نانوایی‌های آزادپز محاسبه می‌شود.

بعد از بارها خبرســازی مرغ و گوشــت و روغــن و برنج، امسال گرفتاری‌های تنظیم بازار به نان رســیده اســت.

در تعطیلات هفته گذشته، ناگهان خبر رسید که قیمت آرد صنعتی آزاد شــده و برای یارانه آرد نانوایی‌ها هم تصمیم جدیدی گرفته شده است.

آزادســازی قیمت آرد صنعتی، نرخ ماکارونی را یکشــبه حدود دو برابر کرد و بهای بیسکویت و کیک و کلوچه و… را خبرســاز کرد.

بلافاصله پس از این اتفاقات خبر رسـید که از این پس فروش نان با کارت یارانه ممکن است و یارانه آرد مستقیم به کارت بانکی مصرف‌کنندگان واریز می‌شود.

پیش از این بارها خبر توزیع کارت نان و کوپن نان روی خروجی رســانه‌ها قرار گرفته اما تکذیب شده بود.

و حالا جواد ساداتی‌نژاد، وزیر کشــاورزی می‌گوید که با جنگ روسیه و اوکراین قیمت گندم جهش داشــته و آرد یارانه‌ای ایران در حجم بالا قاچاق می‌شــود.

قاچاق توجیه دارد

ابراهیــم صیامی، مدیر کل آینده‌پژوهی، مدل‌ســازی و مدیریت اطلاعــات اقتصــادی وزارت اقتصاد هم گفت که به‌طور متوســط هر ایرانی ۳۰۰ گرم مصرف نان دارد.

با این حساب مصرف ســالانه کشــور به ۹.۵ میلیون تن گندم می‌رســد، اما آمارهای تأمین گندم نشــان می‌دهد ســالانه ۱۱.۵ میلیــون تن گندم در کشــور مصرف می‌شود که نشــان می‌دهد بخشی از گندم و آرد یا قاچاق می‌شود.

هرچنــد این توضیحات، مصرف‌کننــدگان ایرانی را قانع نکرد و بسیاری با یادآوری تجربه افزایش قیمت بنزین گفتند که نمی‌شود دســتمزدها در ایران ریالی و قیمت کالا دلاری باشد.

همچنین بسیاری از کارشناســان اقتصاد هم می‌گویند تا زمانــی که نرخ تورم دورقمی اســت و سقوط ارزش ریال ادامه دارد، بین قیمت‌های بازار ایران و جهان فاصله میفتد و قاچاق توجیه دارد.

بنابراین افزایش قیمت بــدون مهار نرخ تــورم نمی‌تواند توجیه قاچــاق را از بین ببرد./تجارت نیوز

تنها توضیحاتی که تاکنون درباره یارانه نان عنوان شده مربوط به توضیحات وزارت اقتصاد است. ابراهیم صیامی مدیرکل آینده‌پژوهی وزارت اقتصاد گفته «برای هر کد ملی یارانه نان ثبت می‌شود و با هر کارت بانکی امکان خرید نان وجود دارد. در این روش مردم به هنگام خرید نان، به همان قیمت قبلی پول پرداخت می‌کنند و مابه‌التفاوت آن را دولت پرداخت می‌کند.»

نکته دیگری که صیامی به آن اشاره کرده سهمیه خرید نان است. او گفته «مزیت این کار این است که افرادی که بیش از الگو مصرف کنند باید الگوی مصرف را اصلاح یا به قیمت آزاد خریداری کنند. افرادی هم که مصرف آنها کمتر از الگوی استاندارد است پولی هم برای آنها می‌ماند.»

جزئیات اجرای یارانه نان

بر اساس توضیحاتی که تاکنون ارائه شده قیمت نان دو نرخی می‌شود و نان هم با قیمت یارانه‌ای یا سهمیه‌ای توزیع می‌شود و هم با قیمت آزاد و بدون سهمیه. هر خانوار و یا هر فرد سهمیه نان جداگانه‌ای دارد که می‌تواند ظرف یک ماه از آن استفاده کند. اما اگر خانواده‌ای مصرف بیش از این مقدار داشته باشد،‌ باید احتمالا نان را با قیمت آزاد خریداری کند.

این موضوع را وزارت اقتصاد هم تایید کرده چراکه صیامی در گفتگوی خود اعلام کرده که «افرادی که بیش از الگو مصرف کنند باید الگوی مصرف را اصلاح یا به قیمت آزاد خریداری کنند. افرادی هم که مصرف آنها کمتر از الگوی استاندارد است پولی برای آنها می‌ماند.»

بر این اساس می‌توان گفت سهمیه‌بندی و پرداخت یارانه نان مانند بنزین است که هر فردی سهمیه مشخصی در ماه دارد و می‌تواند این سهمیه را در ماه استفاده و یا آن را ذخیره کند. اما افراد اگر بیش از مقدار سهمیه مقرر بنزین مصرف کنند، باید آن را با نرخ آزاد خریداری کنند.

یارانه نان به چه کسانی پرداخت می‌شود؟

اگرچه جامعه هدف یارانه‌های پرداختی دولت، اقشار و گروه‌های خاصی است اما یارانه نان به همه افراد تعلق می‌گیرد. به گفته مقامات به هر کدملی یارانه نان تعلق می‌گیرد. مردم در هنگام خرید نان، کارت بانکی و یا کارت یارانه نان را ارائه می‌کنند و می‌توانند نان را قیمت کنونی یا همان قیمت یارانه‌ای خریداری کنند. مابه‌التفاوت نان یارانه‌ای و آزاد را دولت به نانوا پرداخت می‌کند. درست مانند خرید سهمیه بنزین.

دارنده هر خودرو یک کارت سوخت دارد که با آن ۶۰ لیتر سهمیه بنزین دولتی می‌خرد و مابه‌التفاوت بنزین سهمیه‌ای و آزاد را دولت به جایگاه‌داران پرداخت می‌کند.

مبلغ یارانه نان چقدر است؟

هیچ کدام از مقامات تاکنون مبلغ یارانه نان را اعلام نکرده‌اند و مشخص نیست هر خانوار در ماه چقدر یارانه نان می‌گیرد. از طرف دیگر مشخص نیست که آیا این یارانه در قالب پول نقد به کارت بانکی افراد واریز می‌شود و یا مانند سهمیه بنزین،‌ یارانه تنها برای خرید نان استفاده می‌شود و امکان برداشت نقدی آن وجود ندارد.

هر کیسه آرد لب مرز یک میلیون تومان است

هاشم‌زاده با عنوان این که دولت از سخت‌ترین بخش کار را شروع کرده گفت: دولت مجبور بوده است و قاچاق آرد به شدت فراگیر شده است. هر کیسه آرد یارانه‌ای که دولت به نانوایی‌ها می‌دهد ۴۰ هزار تومان است که همین کیسه در لب  بین هفتصد هزار تومان تا یک میلیون تومان است چون قیمت به شدت افزایش یافته است. روغن هم همین وضعیت را دارد و روغن یارانه‌ای ایران در حال توزیع در افغانستان و ترکیه است. یعنی اگر کسی ۴۰ تن آرد به لب مرز ببرد بالای ۹۰۰ میلیون تومان سود می‌کند. این حاشیه سود به شدت جذاب است برای قاچاقچیان و اتفاقاتی که لب مرز در حال وقوع است این را تایید می کند.

وی افزود: آرد صنف و صنعت هم به طور یارانه‌ای بود که آن هم به شدت قاچاق می‌شد. از سوی دیگر ماکارونی هم با آرد یارانه‌ای تولید می‌شد و به طور گسترده صادرات قانونی می‌شد اما در واقع، حراج یارانه ارزی ایران به جیب کشورهای واردکننده بود. اگر یارانه نان سنتی را هم حذف نکنیم، آرد نانوایی‌های سنتی به صنف و صنعت قاچاق داخلی می‌شود.

قیمت نان سنگک برای اقشار کم‌درآمد از رقم فعلی هم ارزان‌تر خواهد شد

این کارشناس اقتصادی درباره حمایت از خانوارها هم توضیح داد: مکانیسم حمایتی دولت، اعطای تمام درآمد حاصل از آن به مردم است. دولت در حال هزینه دادن برای این جراحی اقتصادی است و پای کار آمده است. بر اساس طرح دولت، احتمالا قیمت نان سنگک برای اقشار کم‌درآمد از رقم فعلی هم ارزان‌تر خواهد شد. دولت باید از اقشار کم‌درآمد و متوسط حمایت کند و صد البته که از محل این اصلاح اقتصادی به دنبال جبران کسری بودجه خود نباشد و حتی بیشتر از میزان لازم به برگشت قدرت خرید مردم کمک کند. در ابتدا شاید این طرح با افزایش قیمت همراه شود اما در بلندمدت به نفع مردم و دولت است. البته دولت باید به سراغ مردم بیاید و با مردم صحبت کند و تمام عواید حذف هر نوع یارانه‌ای در زنجیره نان را به مردم بازگرداند.

جهان با مازاد گندم مواجه نیست

وی افزود: دولت طی چند ماه اخیر همه دلارهای نفتی را صرف واردات گندم کرده اما کلی از آن قاچاق شده و هم‌اکنون هم جهان با مازاد گندم مواجه نیست که ما بخواهیم بیشتر وارد کنیم. توصیه می‌کنم دولت یارانه نان و کالاهای اساسی را با هم اصلاح کند و اصلاح یارانه مرغ و روغن را هم شروع کند تا منابع حاصل را به طور کامل میان مردم توزیع کند و از تجربه موفق دولت احمدی‌نژاد در هدفمندی یارانه‌ها الگوبرداری کند. موفق‌ترین و کم‌حادثه‌ترین نوع هدفمندی یارانه‌ها در دولت دهم رخ داد برعکس دولت دوازدهم که بدترین نوع آن بود.

قیمت آرد در کل زنجیره آزاد می‌شود اما نان گران نمی‌شود

هاشم‌زاده در ادامه درباره نحوه هدفمندسازی یارانه آرد هم بیان کرد:‌ دولت قصد دارد یارانه نان را از طریق دستگاه‌های پوز در نانوایی‌ها به مصرف‌کنندگان اعطا کند که با توجه به سازوکار سوییچ درنظر گرفته شده از نظر اجرایی مشکلی نخواهد داشت. بنابراین قیمت آرد در کل زنجیره آزاد می‌شود اما نان گران نمی‌شود. هم جلوی قاچاق گرفته می‌شود هم مردم با گرانی نان مواجه نمی‌شوند.

حاشیه سود ۹۰۰ درصدی قاچاق آرد

وی در توصیه‌ای به دولت هم عنوان کرد:‌ اصلاح یارانه کالاهای اساسی باید انجام شود و با توجه به شرایط جهانی قطعا باید زودتر انجام می‌شد. اگر امروز این روند اصلاح نکنیم فردا مرغ هم قاچاق می‌شود. قیمت گندم چند برابر سال قبل شده است و هیچ دولتی نمی‌تواند این حجم را یارانه بدهد. هر نوع نظام توزیع قوی داشته باشیم با این حاشیه سود ۹۰۰ درصدی آرد، قطعا قاچاق خواهد شد و نمی‌شود جلوی هر نانوایی یک مامور گذاشت.

انتقال تمام عواید حاصل از اصلاح یارانه ارزی به مردم

این کارشناس اضافه کرد: افزایش قیمت آرد موثرترین کار است که دولت انجام داده است و کار دولت برای اصلاح نظام یارانه‌ها کاملا درست و برعکس افرادی که کنار نشسته‌اند و غر می‌زنند، تصمیم دولت کاملا دقیق است اما نکته مهمی که باز هم اشاره شده، بحث انتقال تمام عواید حاصل از اصلاح یارانه ارزی به مردم است.

به گفته وی، در دو ماه اول امسال کل روغن و نان شهرهای مرزی کشورهای همسایه را ایران تامین کرده است و همه نیز از مسیر قاچاق بوده است. دولت برای توقف این انحراف بهترین تصمیم را گرفته است. با یارانه نقدی که دولت خواهد داد بعد از چند ماه رفاه نسبی به مردم خصوصا اقشار کم‌درآمد خواهد رسید.

هاشم‌زاده افزود: در همین چند ماه اخیر به میزان بسیار زیادی قاچاق آرد از مرزهای زمینی ترکیه و عراق داشتیم. در این شرایط بحرانی، یارانه دادن به نان فرانسوی و باگت در اوضاعی که در کشورهای همسایه قیمت آرد ۲۰ برابر ایران است، جز بازصادرات این محصولات و عدم نفع عمومی برای مردم هیچ ثمری ندارد.

هشدار قحطی حتی در کشورهایی مثل چین و کانادا

وی با بیان اینکه هشدار قحطی حتی در کشورهایی مثل چین و کانادا صادر شده و تا سال ۲۰۲۵ وضعیت امنیت غذایی جهانی به شدت بحرانی است و در این شرایط اگر ما اصلاحات درستی نداشته باشیم، دچار مشکل خواهیم شد، گفت: در شرایط فعلی دو برابر نیاز گندم واردات داریم که باز هم جوابگوی دلالی نیست چون سودش هنگفت است. اینطوری اگر ادامه پیدا کند باید کل پول نفت امسال را بدهیم گندم وارد کنیم (البته اگر فروشنده‌ای باشد) و آخرش هم کل نان منطقه را تامین کنیم و قدرت خرید مردم نیز تغییر نکند.

هاشم‌زاده افزود: با طرح دولت، قوت غالب مردم که نان سنتی است با قیمت فعلی به دست مردم می‌رسد و کل یارانه در زنجیره گندم تا نان حذف می‌شود و قاچاق نیز متوقف خواهد شد.

وی در پایان توضیه کرد: نکته بسیار مهمی در زمینه اجرا، انتقال کلیه یارانه ارزی کالاهای اساسی و نان به انتهای زنجیره است که در این صورت به جای شوک‌های قیمتی چند مرحله‌ای، در یک مرحله کل یارانه‌های کالاهای اساسی اصلاح خواهند شد و برای این اصلاح بزرگ، دولت باید یارانه نقدی بزرگی نیز بدهد که برآورد اولیه برای هر نفر حدود ۵۰۰ هزار تومان یارانه نقدی جدید است که سبب ذی‌نفع شدن مردم برای این اصلاح اقتصادی بزرگ است./ ایرنا