یارانه جدید در راه است/مشمولان یارانه ۲۰۰ هزار تومانی چه کسانی هستند؟

زمزمه پرداخت یارانه جدید از زمان تشکیل دولت رئیسی قوت یافته است یارانه جدید می تواند یه صورت غیر نقدی باشد  در یارانه جدید مردم به دریافت یک کالا یا خدمات جدید تشویق می شوند در یارانه جدید که یارانه شبه نقدی است معمولا شامل یارانه مسکن، سلامت، آموزش، تغذیه، نگهداری کودکان و بهبود فضای بازار کار است. در یارانه جدید دولت پرداخت مستقیم یارانه‌ها در قالب پول نقد به‌ خانوار را کنار  خواهد گذاشت

مرکز پژوهش‌های مجلس از گزینه یارانه‌ های شبه نقدی به‌جای پرداخت مستقیم پول نقد رونمایی کرد که به نوعی می‌تواند یارانه پدرانه باشد.

یک روز پس از انتشار خبری مبنی بر تلاش تعدادی از نمایندگان برای به رفراندوم گذاشتن حذف یارانه‌های نقدی، مرکز پژوهش‌های مجلس از گزینه یارانه‌های شبه نقدی، به‌جای پرداخت مستقیم پول نقد به مردم رونمایی کرد که از آن به‌عنوان یارانه پدرانه یاد شده است. هدف از این گزارش و دفاع از یارانه‌های شبه نقدی این است که دولت در مقام پدر جامعه می‌خواهد و می‌تواند مردم را به مصرف یک کالا یا خدمت خاص ترغیب کند.

مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده یارانه‌های شبه نقدی که برای استفاده از یک یا چند قلم کالا یا خدمات در اختیار مردم قرار می‌گیرد، به‌صورت گسترده در دیگر کشورهای جهان رایج است؛ به‌گونه‌ای که در کشورهای پیشرفته تا ۶درصد از مخارج سالانه کشور صرف این یارانه‌ها می‌شود.

این احتمال وجود دارد که دولت و مجلس با درس گرفتن از انحراف در قانون هدفمندی یارانه‌ها‌ در طول بیش از یک دهه اخیر، به این تصمیم مهم برسند که نظام پرداخت مستقیم یارانه‌ها در قالب پول نقد به‌حساب سرپرستان خانوار را کنار گذاشته و به‌جای آن با الگو گرفتن از تجربه دیگر کشورها به سمت یارانه‌های نقدی حرکت کنند.

پژوهشگران مجلس با بررسی نظام یارانه‌ای آمریکا می‌گویند متداول‌ترین یارانه‌های شبه نقدی در جهان شامل یارانه مسکن، سلامت، آموزش، تغذیه، نگهداری کودکان و بهبود فضای بازار کار می‌شود تا جایی که دولت‌ها برای حفظ اشتغال و نجات بنگاه‌های گرفتارشده سیاست ایجاد انگیزه برای کارفرمایان جهت حفظ نیروی کار یا جذب آنها را در پیش ‌گرفته‌اند.

آنها تأکید می‌کنند هرچند یارانه شبه نقدی، کارکردهای مشخصی را دنبال می‌کند و درصورت اجرای موفق، می‌تواند بسیار مفید باشد، اما اگر به‌خوبی اجرا نشود، مضر خواهد بود و اجرای طرح یارانه‌های شبه نقدی نسبت به یارانه‌های نقدی مشکلات بیشتری دارد و زمانی باید به این سمت حرکت‌کرد‌که از یک‌سو اجرا با دقت و کیفیت مناسب انجام شود و از سوی دیگر مزایای استفاده از یارانه شبه نقدی بسیار بیشتر از یارانه نقدی باشد و درصورتی که یارانه به‌صورت سبد کالا ارائه شود، عموماً زمینه ایجاد فساد از سوی مجری می‌شود.

مزیت یارانه‌های پدرانه

پرسش اصلی اینجاست که مزیت یارانه‌های شبه نقدی چیست؟ به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، شرط استفاده از یارانه‌های شبه نقدی باید شفاف باشد؛ ازجمله زمانی که دولت بخواهد به دلایلی مصرف یک کالا یا خدمت خاص نظیر توزیع شیر مدارس را به افراد خاص تحمیل کند یا با دادن یارانه به شکل کالایی فقرا را از ثروتمندان جدا کند که فقط برای اقشار فقیر جذابیت داشته باشد؛ نظیر یارانه خانه‌های کوچک.

از دیگر اشکال این یارانه‌های شبه نقدی می‌توان به یارانه آموزش برای ارتقای سطح آموزش شهروندان اشاره کرد یا اینکه هدف، ایجاد تغییر بزرگ در یک بازار نظیر یارانه مسکن باشد که در نهایت به کاهش قیمت مسکن کمک کند. وجه دیگر این شکل یارانه، وقتی است که کشور با مدیریت شکست بازار مواجه می‌شود؛ نظیر خدمات سلامت که افزایش هزینه‌های آن ممکن است مردم را با فشار مواجه سازد.

پرداخت یارانه غیرنقدی در بسیاری از کشورها

این گزارش می‌افزاید؛ در بسیاری از کشورهای پیشرفته دولت‌ها یارانه غذا را اجرا می‌کنند که یک یارانه غیرنقدی است.

یارانه‌هایی با نگاه پدرانه با این هدف پرداخت می‌شود که برای کل جامعه مطلوبیت به همراه دارد. درحالی‌که در وضعیت پرداخت یارانه‌های نقدی ممکن است مردم یارانه دریافتی را در بخش دیگری هزینه کنند. نظیر آنکه پدر یک خانواده یارانه نقدی را به خرید و مصرف دخانیات اختصاص دهد به‌جای آنکه صرف تغذیه فرزند خود کند.

با این حال مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: تشخیص نیازمندان واقعی در نظام یارانه‌های غیرنقدی مشکل خواهد بود، اما از سوی دیگر این شکل از یارانه‌ دادن با تحمیل مصرف یک نوع کالا بر شهروندان می‌تواند موجب رشد او در بلندمدت شده و آنها را از تله فقر نجات دهد؛ مشروط به اینکه آنها از این یارانه‌ها به‌درستی استفاده کنند.

یارانه‌بگیرها بیکار می‌مانند؟

این گزارش می‌افزاید: یکی از نگرانی‌های اصلی سیاستگذاران در مورد یارانه، کاهش انگیزه مشمولان یارانه برای مشارکت در بازار کار است و این نگرانی در مورد یارانه شبه‌نقدی نیز وجود دارد و در کوتاه مدت، دلایلی برای اثر مثبت و منفی یارانه شبه نقدی بر اشتغال وجود دارد.

از یک سو، یارانه شبه‌نقدی موجب کم شدن عرضه کار می‌شود، مثلاً کسی که به تحصیل مشغول می شود، کار نمی‌کند. اما انواع دیگر یارانه شبه ‌نقدی نیز باعث ایجاد یک پله درآمدی می‌شود و فرد اگر بیش از مقدار مشخصی درآمد کسب کند، یارانه شبه‌ نقدی را از دست خواهد داد و این یعنی یک ضرر قابل توجه به او وارد شده است؛ به‌نحوی‌که در مجموع افراد تصمیم می‌گیرند کمتر کار کنند تا درآمدشان به آن سطح نرسد.

البته برخی برنامه‌ها مانند برنامه کمک غذایی مکمل با استفاده از کاهش تدریجی مقدار یارانه در زمان افزایش درآمد فرد، برای حل این مشکل قدم برداشته‌اند./ گسترش نیوز

یارانه ۲۰۰ هزار تومانی در راه است

طبق آخرین اعلام از ۳۴ میلیون مشمول یارانه معیشتی کرونا ۹ میلیون نفر از کمک‌بگیران سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) هستند که به نظر می‌رسد این تعداد می‌توانند در انتظار یک یارانه جدید دیگر باشند.

روز گذشته مدیر عامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها از پرداخت دو هزار میلیارد تومان برای کاهش فقرمطلق، حمایت از زنان سرپرست خانوار، خدمات حمایتی مددجویان و کودکان کار و پرداخت مستمری به حساب کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور خبر داد.

اما این دو نهاد چه تعداد مستمری‌بگیر دارند که ممکن است از این حمایت مالی برخوردار شوند؟

دی ماه سال گذشته حسین میرزایی، سخنگوی طرح حمایت معیشتی در یک گفتگوی زنده اینستاگرامی با تجارت‌نیوز گفته بود: از ۳۴ میلیون مشمول استفاده کننده از خدمات کمک معیشتی (یارانه معیشتی کرونا) ۹ میلیون نفر از کمک‌بگیران سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) بودند.

در واقع اگر همین میزان این بار هم ملاک قرار بگیرد سهم هر کدام از ۹ میلیون نفر کمک‌بگیران سازمان بهزیستی و کمیته امداد از بودجه دو هزار میلیارد تومانی اخیر رقمی بیش از ۲۲۲ هزار تومان خواهد بود. آیا با این اقدام آنها باید منتظر یارانه ۲۰۰ هزار تومانی باشند؟ احتمالا در روزهای آینده این دو نهاد حمایتی در این مورد رسما اطلاع‌رسانی کنند.

این اقدام حمایتی درحالیست که در طرح یارانه معیشتی نیز به نظر می‌رسد اخبار جدیدی در راه باشد.

با وجود اعلام اخیر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که در حال حاضر هیچ سایت یا سامانه‌ای برای ثبت‌نام‌ جاماندگان یارانه وجود ندارد اما وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته که این موضوع همچنان در حال بررسی است. به نظر می‌رسد هنوز این موضوع از دستور کار دولت خارج نشده است.

علاوه بر این، اخیرا کمیته امداد اعلام کرده که سالانه ۹۰ هزار مسکن برای مددجویان ساخته خواهد شد. با توجه به اینکه احتمالا این مددجویان تمکن مالی برای بازپرداخت اقساط آن را نداشته باشند به نظر می‌رسد این واگذاری به شکل رایگان خواهد بود..تجارت نیوز